خبر متواتر معنویخبر متواتر معنوی، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به اخبار راویان کثیرِ قطع آور، متّحد در معنا و متفاوت در الفاظ اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفخبر متواتر معنوی، مقابل خبر متواتر لفظی بوده و در جایی است که خبرهای نقل شده از عده‌ای که تبانی آنها بر کذب عادتاً محال می‌باشد از نظر الفاظ، متفاوت ولی از نظر معنا و مفهوم، همگی یک حقیقت را افاده نماید؛ به بیان دیگر، اگر اخبار متعدّد در مدلول تحلیلی (مدلول تضمّنی یا التزامی) اشتراک داشته باشند و مدلول مطابقی آنها یک سان نباشد، آن مدلول مشترک را خبر متواتر معنوی می‌گویند. ۱.۱ - مثالهمانند اخبار متواتری که درباره جنگ‌های حضرت علی (علیه‌السّلام) و دلاوری‌های آن حضرت در غزوه احد، احزاب، بدر، حنین و خیبر نقل شده است، که هر چند الفاظ آنها تواتر لفظی ندارد، ولی از مجموع آنها، یک معنا و حقیقت استفاده می‌شود و آن شجاعت حضرت علی (علیه‌السّلام) است. [۳]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۳، ص۱۲۹.
۲ - تعریف دیگربرخی دیگر گفته‌اند: مراد از خبر متواتر معنوی آن است که مورد تواتر قدر مشترک چند خبر باشد و به عبارت دیگر مضمون چند حدیث یکی ولی قالب الفاظ آنها متفاوت باشد. [۸]
درایة الحدیث، ص۳۶.
[۹]
علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۱۹.
[۱۰]
نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۱۵.
[۱۱]
فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ج۵، ص۱۴۷.
۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «خبر متوالی معنوی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۹/۷. فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۴۳، برگرفته از مقاله «خبر متواتر معنوی». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام حدیث | اقسام خبر متواتر | حدیث شناسی | خبر متواتر | سنت | مباحث حجت | متواتر
|